Op het moment dat ik jou in je ogen kijk is er niet langer een ik en een jij

Mijn maatje Giri en ik waren vijf winters bij de vluchtelingen. We zagen alle kampen in Griekenland, bezochten onderweg onze mensen in Parijs, Italië en Duitsland en op verzoek schreef ik het boek ‘Volk van mijn VOLK’ – gezicht achter de vluchteling.

Naar aanleiding van mijn interview met De Andere krant werd mij gevraagd wat ik van Ter Apel vond. Het is een rode draad in onze geschiedenis dat we vanuit angst en onwetendheid een zondebok zoeken buiten ons zelf  voor situaties die we niet in de hand hebben en niet kunnen verklaren. Zo gaven wij de Joden de schuld toen de pest uitbrak en nog geen 500 jaar geleden vonden er in Westerwolde – vlak bij Ter Apel – op grote schaal heksenverbrandingen plaats. Op dit moment projecteren we onze onvrede met de huidige situatie op de vluchtelingen.

Hoewel ik al tig jaren boeken schrijf en een soort van bewustzijn coach ben realiseer ik me dat ik de vluchteling niet los kan zien van dit proces. Omdat ik geen mening kan hebben van horen zeggen ga ik met Giri een kijkje nemen.

Ter Apel

Het kamp ligt buiten het dorp en biedt plaats aan 2000 vluchtelingen. Iedereen die asiel zoekt moet zich hier melden bij het IND. Vanuit het COL – Centrale ontvangst locatie – worden zij naar andere kampen gebracht of begeleid door het COA – Centraal Orgaan opvang Asielzoekers. De zg. veilige landers – in de volksmond gelukzoekers – verblijven in een apart gedeelte en krijgen een versnelde asielprocedure. Vorig jaar zomer kon Ter Apel de hoeveelheid vluchtelingen niet aan en leefden er zo’n 700 mensen in tenten buiten het kamp. Deze situatie is godzijdank achter de rug.

Rondleiding

Ik ontmoet prachtige mensen aan beide zijden. Er gebeurt iets wat niet gebruikelijk is. We krijgen een twee uur durende rondleiding in het kamp. De sfeer voelt vele malen beter dan buiten de hekken. Alles is tot in de puntjes verzorgd. Dat is even iets anders dan wat wij gezien hebben in Griekenland! Aan kind en volwassene is gedacht. Je kunt spelen, naar de schoolbanken of zelfs werken op eigen terrein of daarbuiten.
Maar er is ook een andere kant. Dat zijn de zogenaamde veilige landers. Veelal mensen uit Noord Afrika. Ik herinner ze van Lesbos.

Wij zijn de wereld. Wij creëren onze eigen werkelijkheid. Alles wat we niet willen, alles waar we tegen vechten, alles waar we bang voor zijn manifesteren we in de buitenwereld en dit wordt onze zichtbare werkelijkheid. Naarmate we ons hart openen verdwijnt onze angst voor verlies. We oordelen minder en onze waarneming verandert.

De verveling van een over gereguleerde maatschappij maakt ons lui en vadsig, doodt onze creativiteit en maakt dat we niet meer zelfstandig kunnen denken. We hebben weerstand nodig om te groeien. Kijk naar de natuur. We worden groot en sterk door ons lichaam weer zelf te gaan bewonen en te gaan voelen wat het nodig heeft, i.p.v. klakkeloos de regels te volgen. Hoe meer we in contact komen met de wijsheid van ons lichaam, hoe meer we ons gaan verwonderen. We voelen wanneer er gevaar dreigt en gaan daar intuïtief naar handelen. Ik ervaarde dit in Kashmir. Mijn instincten werden wakker, mijn vertrouwen groeide en ik wist intuïtief wanneer er gevaar dreigde.

Ons mobieltje bepaalt of het weer goed genoeg is om naar buiten te gaan. We begrijpen niet dat we van elke situatie iets moois kunnen maken als we daar voor kiezen en ophouden met zeuren en kniezen. Tikkertje spelen in de regen is verfrissend en leuk en houdt je jong en levendig.

Vanaf het moment dat ik mezelf ging omarmen opende ik mijn hart en kreeg ik oprechte ruimte voor de ander. Liefde is de helende kracht. Het kind in ons ontwaakt. We worden levendig, nieuwsgierig, we willen spelen, zelf onderzoeken, grenzen verleggen en de ware wereld ontdekken. Dus ook de wereld in en achter de vluchteling. We spreken ze aan en ontdekken dat vluchtelingen gewone mensen zijn, net als jij en ik. Dat er oorlog woedt in hun land of dat de armoede zo bitter is dat er niet veel anders overblijft dan je geluk elders te beproeven. Gingen wij daarom in het verleden niet naar Australië, Nieuw Zeeland en Canada?

Gelukzoekers

Ja er zijn problemen. Een kleine minderheid, minder dan 5 procent, die we veilige landers noemen en die hun geluk door heel Europa beproeven omdat ze nergens welkom zijn. Opsluiten en straffen heeft nog nooit gewerkt. Ze de straat opgooien is geen oplossing. Vraag me niet wat dan wel. Dat zullen we mogen uitvinden door in contact te treden en deze mensen te behandelen als mensen. In ieder mens schuilt een smetteloze ziel. Er is een oorzaak waarom mensen ontsporen.

Zolang wij vinden dat de wereld ons toebehoord en grenzen dichtgooien voor alles en iedereen die we als een bedreiging ervaren zullen wij deze situatie blijven creëren. Hoe meer grenzen we opwerpen, hoe meer regels en verboden, hoe meer mensen zullen proberen deze regels te overtreden en grenzen te overschrijden. Dat is nu eenmaal de wet van oorzaak en gevolg.

Drugsgebruik

Geen wonder dat er ook kampbewoners zijn die vluchten in de vergetelheid van de drugs. Alcohol en vooral de  onvoorspelbaarheid van de hedendaagse chemische en andere drugs zijn factoren die onze persoonlijkheid versluieren en ons gedrag negatief kunnen beïnvloeden. Het is niet meer en niet minder dan een manier om de harde werkelijkheid te ontvluchten en even te vergeten wat je allemaal achter moest laten. De pijn niet te voelen dat je niet welkom bent, dat je niet gezien wordt, dat er mensen zijn die je bespugen en uitschelden omdat je in hun ogen niet meer bent dan een hoopje stront wat hun omgeving komt bevuilen.

Wat is het toch in ons dat wij geneigd zijn altijd de negatieve kant te belichten terwijl meer dan 95 procent van de kampbewoners zich keurig gedraagt. Dat percentage is overigens niet anders dan onder onze eigen mensen. Dus petje af!

We hebben elkaar nodig. Onze vluchtelingen zorgen voor werkgelegenheid, dragen bij aan onze economie en kunnen de gaten in de arbeidsmarkt opvullen. Hoe dan ook, voor we oordelen zouden we een dagje in hun schoenen moeten staan, bij voorbaat in een kamp in Griekenland of Italië, om een beetje begrip te krijgen voor het onmenselijke van hun situatie. Niemand van ons zou dit verdragen. Terwijl alleenstaande mannen dit jaren moeten verduren. Geen wonder dat ze af en toe op de vuist gaan. Zou ik ook doen.
Maar wanneer deze mannen Oekraïners zijn gaan plots alle grenzen open. In no-time hebben zij onderdak en werk. Het is overduidelijk dat we met verschillende maten meten.

Projectie

Ik  begrijp dat ik anders denk, anders kijk, anders voel dan de gemiddelde Nederlander. Het verschil is dat ik het kwaad in mezelf drastisch onder de loep heb genomen en het niet langer hoef te projecteren op de buitenwereld. Nog sterker, door de diepte van dit proces heb ik ontdekt dat er geen afstand bestaat. Ieder mens, alles wat ik zie en ervaar is een afspiegeling van mijn binnenwereld. Gedachten zijn krachten. Naar gelang mijn intentie en mijn focus creëren mijn gedachten ziekte, haat, dood en verderf of scheppen zij vreugde, liefde en schoonheid.

Het is onmogelijk om van anderen te houden als je niet van jezelf houdt. Het gaat erom alles in het leven te omarmen zonder daar labels op te plakken als goed of slecht. In deze aardse dimensie hebben wij dualiteit nodig om onszelf te kunnen spiegelen en te ontdekken wie wij in wezen zijn. Naarmate ik mezelf onderwerp aan kritisch zelfonderzoek, word ik steeds stiller van binnen en kijk ik vol verwondering naar de schepping die zo goddelijk volmaakt is. Ik ben dankbaar dat ik in vrijheid kan leven. Kan beslissen of ik wel of niet geprikt wordt. Kan beslissen of ik mijn leven deel met een man of een vrouw of met beiden. Kan beslissen met wie ik me wel of niet wil verhouden. Kan beslissen of ik wel of niet wil eten. Ik ben weer nieuwsgierig als een kind. Ik wil de wereld ontdekken. Grenzen verleggen. Mezelf verrijken door de ander in mijn hart te sluiten. Ik ga regelmatig op mijn bek. Maar ik sta weer op en niets weerhoudt me om het leven in al haar volheid te leven.

Word als kinderen

Geloof niets van wat ik zeg. Wees een onderzoeker. Stap naar een vluchteling. Kijk hem in de ogen en zie hoe hij openbreekt omdat hij gezien wordt. Dat is het verlangen in ieder mens. Dat is het begin van heelheid. Heelheid in jou en heelheid in de ander. De wereld is van iedereen. Wij hebben nergens recht op. We zijn mateloos bevoorrecht.

Ik sta op de markt met twee prachtige Afrikaanse vrouwen. In de kinderwagen ligt een pikzwart jochie van vier maanden. Zijn ogen haken zich in de mijne en laten me niet meer los. Ik ben volledig in de ban. Zie de volheid en de leegte in zijn ogen die uitsluitend liefde uitstralen. Ik mag hem vasthouden. Voel zijn lichaampje verkrampen als hij boven de kinderwagen uitstijgt. De wereld is nog te groot voor hem.

Vluchtelingen zijn ons gegeven als een mogelijkheid. Je kunt ze in je hart sluiten of buitensluiten. Het resultaat is een wereld van verschil. Ze zijn daar in Ter Apel. Ze brengen een stukje levendigheid, een stukje kleur in een statige omgeving. Ik zie wat weinigen kunnen zien. Een groot deel van de bevolking opent zich naarmate het ongekende meer gekend wordt. Ongepland en ongemerkt vind er een stukje integratie plaats. Ik zie het geduld van de vrouw achter de kassa als ze een broer en een zus uit Syrië alle ruimte geeft om hun ding te doen ook al staan er mensen te wachten.

De knul kijkt om. Hij kijkt me recht in mijn ogen. Ik glimlach. De hemel breekt open. Hij stelt me voor aan zijn zus. We omarmen elkaar. Mijn hart is zacht en open. Ik voel me blij en warm.

Mijn hart openen voor anderen is een geschenk. Ik word er beter van. Meer Mensch. Elke dag opnieuw. Familiebanden en vaste vriendengroepen zijn voor mij ongekend. Ik kies er niet voor om slachtoffer te zijn maar het leven te leven met al haar beproevingen en uitdagingen. Zoals Kahlil Gibran in ‘De Profeet’ zo mooi verwoordt: Je kinderen zijn je kinderen niet. Zij zijn je gegeven om ze een poosje te begeleiden en dan mag je ze in Liefde loslaten om ze uit te laten vliegen. Zij hebben recht op hun eigen leven. Ik ontdekte dat ik evenveel van andere kinderen kon houden en zo werd ik een oermoeder voor vele grote en kleine kinderen.

Vandaag zijn zij op de vlucht – morgen kun jij dat zijn

Wij vluchten voor onszelf. Omdat we niet stil durven te zijn. Niet durven te voelen WIE of beter gezegd WAT we zijn. Omdat we niet willen weten dat er geen verschil is tussen ik en jij. Niet willen weten dat we niet beter – maar ook niet slechter – zijn dan wie dan ook. Naarmate mijn hart zich opent,  plopt mijn ware natuur meer op. Ik ervaar vrede en vreugde binnenin mijzelf en kan ieder mens zien in haar ware essentie. We zijn allemaal onderweg. Niemand uitgezonderd. Het is de weg die we bewandelen van weten en wijsheid -het pasgeboren kind- naar vergeten en ego, naar het ontrafelen van onszelf, naar wakker worden om in alle naaktheid en in volle glorie weer tevoorschijn te komen als de godheid zoals het universum ons heeft bedoeld. Door onszelf te ontvouwen leggen wij het fundament voor een nieuwe wereld waarin plaats is voor iedereen. Ogenschijnlijk is er niets veranderd. En tegelijkertijd is er niets meer hetzelfde.

In Liefde verbonden
Yasmin